W roku 2015 zapoczątkowaliśmy nową serię wydawniczą „Biblioteka Katyńska”. Idea serii jest autorskim pomysłem prezes Izabella Sariusz-Skąpskiej, jako nowego, może nawet wieloletniego zadania dla Federacji Rodzin Katyńskich. Podczas ponad ćwierćwiecza swojej działalności Rodziny gromadziły świadectwa, ogromnym wysiłkiem wydawały materiały, których zasięg bywał niewielki. Wydawane od lat 1990., bardzo wartościowe książki zniknęły w domowych archiwach i są niemal niedostępne szerszemu odbiorcy. Tymczasem stale potrzeba publikacji, które przybliżą nowym pokoleniom zarówno sylwetki naszych Bliskich, jak i w popularny i przystępny sposób pokażą okoliczności wydarzeń z 1940, a także późniejszy zasięg kłamstwa katyńskiego i mozolnego dochodzenie do prawdy.
Dzięki osobistemu zaangażowaniu ówczesnego wiceministra obrony narodowej, p. Macieja Jankowskiego, udało się znaleźć doświadczonego wydawcę czyli Narodowe Centrum Kultury, dysponujące możliwością dystrybucji tradycyjnej i internetowej. Osobiste zainteresowanie ówczesnego dyrektora NCK, p. Krzysztofa Dudka, sprawiło, że Dział Edukacji Narodowego Centrum Kultury przyjął szeroko zakrojony plan wydawniczy nowej serii. Udało się pozyskać środki z Ministerstwa Edukacji Narodowej. Federacja Rodzin Katyńskich podpisała z Narodowym Centrum Kultury porozumienie, na mocy którego jesteśmy partnerem tej serii jako organizacja. Każda z książek nosi logo FRK, a my, propagując nową serię, powinnyśmy powoływać się na współpracę z NCK. Rodziny Katyńskie współorganizowały spotkania promocyjne serii w Krakowie, Warszawie, Łodzi i Przemyślu.
W roku 2015, z zapowiadanych początkowo wielu pozycji, w serii ukazały się cztery:
– Bykownia. Cień Katynia (album), zdjęcia Tymon Kretschmer, narracja Izabella Sariusz-Skąpska
– Dzień rozpoczął się szczególnie…, Stanisław M. Jankowski,
– Zapiski z Kozielska Andrzej Rieger, , opracował Janusz Andrzej Rieger
– Mój Ojciec, tom I, wybór i opracowanie Stanisław M. Jankowski
Na rok 2016 przewidziano kolejne cztery pozycje. Ostateczne ukazały się tylko dwie:
– Mój Ojciec, tom II, wybór i opracowanie Stanisław M. Jankowski
– Żołnierze Korpusu Ochrony Pogranicza i Straży Granicznej – ofiary Zbrodni Katyńskiej, wstęp i redakcja Artur Ochał, opracowanie i wybór Agnieszka Markiewicz-Cybulska, Edward Milewski, Jan Nikołajuk, Artur Ochał, Maria Rubas.
Bykownia. Cień Katynia.
Zdjęcia: Tymon Kretschmer,
Narracja: Izabella Sariusz-Skąpska
Data wydania: 2015
ISBN: 978-83-7982-124-2
Las w Bykowni pod Kijowem kryje tajemnice okrutnej epoki stalinowskiej, począwszy od Wielkiej Czystki 1937. W morzu krwi, którą wtedy przelano, jest także polska kropla. Tu spoczęli Polacy, ofiary Zbrodni Katyńskiej, więzieni na Ukrainie po 17 września 1939 i zamordowani w 1940 roku. Ten ślad Katynia łączy ludzkie losy i tragedię osieroconych z różnych narodów. Podróżując do Bykowni, Tymon Kretschmer utrwalił bykowniański las z paru epok: kiedy na drzewach wisiały dziesiątki tabliczek epitafijnych, przywożonych tutaj przez rodziny ofiar. Drugą część albumu wypełniają zdjęcia robione po 2012 roku, kiedy w Bykowni powstał Polski Cmentarz Wojenny – czwarty cmentarz katyński. Zaklętą w fotografiach wizję swoją narracją uzupełniła Izabella Sariusz-Skąpska.
Stanisław M. Jankowski, Dzień rozpoczął się szczególnie…
Data wydania: 2015
ISBN: 978-83-7982-123-5
Wydawnictwo: Narodowe Centrum Kultury
Zwyczajne słowa „Dzień rozpoczął się szczególnie…” to jeden z najsłynniejszych cytatów, łączących się ze Zbrodnią Katyńską. Zapisał je major Adam Solski: był poranek 9 kwietnia 1940, transport jeńców w Kozielska dotarł do jakiejś stacji, a potem do lasu katyńskiego. Te słowa posłużyły jako klamra dla opowieści o dwóch innych ofiarach Katynia. Pierwszy to Zbigniew Cichoblaziński, którego zrekonstruowanym losom towarzyszy niezwykły dokument: pamiętnik z Kozielska, jak dotąd jedyny znany nie z kopii, ale z zachowanego oryginału. Postać druga to Mieczysław Seweryn, autor jedynych zachowanych karykatur jeńców obozu w Kozielsku.
Andrzej Rieger, Zapiski z Kozielska
Opracował: Janusz Andrzej Rieger
Rok wydania 2015
ISBN: 978-83-7982-158-7
Podczas hitlerowskich ekshumacji w Katyniu znajdywano pamiętniki i listy. Zachowały się kopie nielicznych z nich, część opublikowano w latach 1990. Wznawiamy pamiętnik Andrzeja Riegera, chcąc pokazać ten tekst inaczej: nie tyle jako dowód Zbrodni, ale szkic do portretu konkretnej osoby. Do oryginalnego tekstu dodano przypisy, przedmowę i bogatą dokumentację o Autorze: dowiadujemy się, skąd pochodził, wśród jakich wartości wzrastał, jakie odebrał wykształcenie, jak toczyło się jego życie zawodowe i rodzinne. Różnorodność zgromadzonych archiwaliów pozwala nie tylko zbudować ciekawy portret, ale także odtworzyć klimat minionej epoki. Wgląd z domowy skarbiec zawdzięczamy pasji, z jaką te materiały przygotował syn Andrzeja, prof. Janusz Andrzej Rieger.
Mój Ojciec, tom I, wybór i opracowanie Stanisław M. Jankowski
Rok wydania: 2015
ISBN: 978-83-7982-157-0
Mój Ojciec, tom II, wybór i opracowanie Stanisław M. Jankowski
Rok wydania: 2016
ISBN: 978-83-7982-225-6
Kiedy po 1989 zaczęliśmy w Polsce odzyskiwać pamięć o zakazanej w PRL-u historii, Zbrodnia Katyńska była
symbolicznym tematem, o którym mówiło się najwięcej. Powstającym od tego czasu materialnym znakom – takim jak cmentarze, pomniki, tablice – towarzyszy żywa pamięć Rodzin Katyńskich. Kiedy na początku lat 1990. krakowski Instytut Katyński ogłosił konkurs na rodzinne wspomnienia, powstał niezwykły zbiór osobistych świadectw, pisanych przez wdowy, dzieci i wnuki Ofiar. To zatrzymane w czasie portrety: kilkuletnie dziecko tak zapamiętało ojca na całe życie i nawet po dziesięcioleciach, pisząc o nim, dorosły człowiek czuje się jak tamto dziecko. Teksty uderzają intymnością, są proste i wzruszające. Przenoszą nas do zupełnie innej epoki. Nawet po latach zachowują siłę świadectwa.
Żołnierze Korpusu Ochrony Pogranicza i Straży Granicznej – ofiary Zbrodni Katyńskiej,
Wstęp i redakcja: Artur Ochał,
Opracowanie i wybór: Agnieszka Markiewicz-Cybulska, Edward Milewski, Jan Nikołajuk, Artur Ochał, Maria Rubas
ISBN: 978-83-7982-226-3
Kim byli żołnierze Korpusu Ochrony Pogranicza i funkcjonariusze Straży Granicznej, którzy w Katyniu, Charkowie, Miednoje i Bykowni zapłacili życiem za to, że strzegli granic II Rzeczypospolitej? To w jakim sensie portret zbiorowy, ale jednocześnie bogaty w indywidualne wizerunki dzielnych ludzi sprzed wielu dziesięcioleci. Niezbędną ramą dla poszczególnych sylwetek jest krótki rys historyczny. Po pierwsze, dowiadujemy się, czym była oraz jak i gdzie funkcjonowała w przedwojennej Polsce formacja Korpusu Ochrony Pogranicza. Po drugie, poznajemy, w jakich okolicznościach powstała i gdzie była rozlokowana ówczesna Straż Graniczna. To jednocześnie szczególna lekcja geografii historycznej, bo przecież wiele z niegdysiejszych terenów przygranicznych dzisiaj leży poza Polską. Jest to więc przy okazji przypomnienie legendy Kresów, nie tyle w przepełnionym nostalgią albumie, ale opisanych jako pejzaż życia konkretnych ludzi.
Wraz z Autorami mam nadzieję, że na takim tle lepiej rozumiemy wybrane obszerne biogramy żołnierzy KOP i SG, którzy w 1940 roku zginęli jako ofiary Zbrodni Katyńskiej. Uzupełnieniem publikowanych tutaj materiałów jest lista żołnierzy KOP i SG, którzy zginęli z tejże zbrodni. Imponująca jest droga wielu spomiędzy portretowanych: ci starsi byli doświadczeni podczas Wielkiej Wojny i zmagań z bolszewikami w 1920 roku, natomiast młodsi szli do Korpusu czy Straży wierząc nie tylko w swoje powołanie, ale i życiową przygodę. Dzisiejszemu czytelnikowi imponuje też ich energia, z jaką zdobywali stosowne wykształcenie, oraz hart ducha, konieczny w trudnych warunkach służby kraju, który dopiero budował swoją państwowość.