Tegoroczna Pokojowa Nagroda Nobla została przyznana jednej osobie oraz dwóm organizacjom.
Laureatami są:
Aleś Bialacki – białoruski działacz społeczny, polityk i obrońca praw człowieka
Memoriał – rosyjska organizacja praw człowieka
Centrum Wolności Obywatelskich – ukraińska organizacja praw człowieka
W uzasadnieniu wyboru Komitet napisał, że tegoroczni laureaci „są przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego w swoich ojczyznach. Przez wiele lat wspierali prawo do krytyki władzy i ochronę fundamentalnych praw obywateli. Podjęli niezwykły wysiłek, aby udokumentować zbrodnie wojenne, przypadki łamania praw człowieka i nadużyć władzy. Wspólnie ukazują znaczenie społeczeństwa obywatelskiego dla pokoju i demokracji.”
Dla Rodzin Katyńskich szczególne znaczenie ma Memoriał – ze względu na wspólne cele i wartości – walkę o prawdę i pamięć o człowieku.
Międzynarodowe stowarzyszenie historyczno-oświatowe, charytatywne i obrony praw człowieka „Memoriał” – powstał w latach 80. XX wieku jako zrzeszenie niezależnych organizacji. Stowarzyszenie zostało oficjalnie zamknięte i zlikwidowane decyzją rosyjskiego sądu najwyższego 5 kwietnia tego roku. W czerwcu jego byli członkowie oraz zwolennicy zdecydowali o Centrum Obrony Praw Człowieka „Memoriał” – organizacji społecznej, choć już bez osobowości prawnej.
„(Nagroda) zachęca nas do determinacji we wspieraniu naszych rosyjskich kolegów w ich dalszej pracy w nowej lokalizacji, pomimo przymusowego rozwiązania Memorial International w Moskwie” – przekazała agencji Reutera Anke Giesen z zarządu Memoriału.
Łukasz Adamski, wicedyrektor Centrum Mieroszewskiego, napisał: „Gdy myślę o innej Rosji, odważnej, bezkompromisowej, pragnącej rozliczenia komunizmu i win Rosji przed Polską i innymi krajami Europy Środkowo-Wschodniej, to myślę przede wszystkim o Memoriale!”.
Przypominamy z okazji przyznania Nagrody Nobla wartościowe materiały, które przybliżają tę wyjątkową organizację:
Wywiad z prezesem Memoriału, Janem Raczyńskim, na portalu gdansk.pl
Debata i pokaz filmu o Stowarzyszeniu „Memoriał”: „Czystka pamięci”